Kalcyt

Kalcyt – minerał z gromady węglanów. Bardzo rozpowszechniony minerał skałotwórczy.
Nazwa pochodzi od gr. chalix = wapno oraz łac. calx (calcis) = wapno; i nawiązuje do tradycyjnego zastosowania tego minerału.

Właściwości
  • Wzór chemiczny: CaCO3 (węglan wapnia)
  • Układ krystalograficzny: trygonalny
  • Twardość w skali Mohsa: 3, bardzo kruchy
  • Łupliwość: doskonała (trójkierunkowa)
  • Przełam: muszlowy
  • Rysa: biała
  • Gęstość: 2,6-2,8 g/cm³
  • Barwa: bezbarwny lub różne barwy (biały, szary)
  • Połysk: szklisty, perłowy
  • Pokrój: słupkowy, tabliczkowy
  • polany kwasem solnym HCl – burzy się
  • wykazuje dwójłomność, o współczynikach załamania no = 1,658 i ne = 1,486 (długość fali ~ 590nm)
Tworzy kryształy izomeryczne, tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe. Często wykształca bliźniaki oraz zrosty wielokrotne. Odznacza się bogactwem postaci – znanych jest ponad 2000 form jego kryształów i kombinacji. Najczęściej przyjmuje postać romboedrów i skalenoedrów. Pospolity minerał utworów hydrotermalnych. Często tworzy naskorupienia, naloty, żyły. Jest izostrukturalny z magnezytem, rodochrozytem, syderytem. Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera domieszki: manganu – manganokalcyt; żelaza i magnezu – kalcyt magnezowy; strontu – stroncjokalcyt; baru i kobaltu – kobaltokalcyt; ołowiu – plumbokalcyt. W czystych kryształach kalcytu (szpat islandzki) można zaobserwować zjawisko podwójnego załamania światła.

Występowanie
Kalcyt stanowi powszechny składnik skałotwórczy . Kryształy kalcytu przybierają bardzo różne postacie i są elementem wielu różnych skał – wapienie, marmury, nacieki jaskiniowe (stalaktyty, stalagmity i stalagnaty), oolity.
Miejsca występowania to głównie: Wielka Brytania – Cumbria, Kornwalia, Islandia, Niemcy, USA, Czechy.
W Polsce - występuje na Wyżynie Śląskiej i Krakowsko – Wieluńskiej, w Pieninach, Tatrach, na Górnym i Dolnym Śląsku.

Zastosowanie
Kalcyt stosowany jest w
  • przemyśle budowlanym - do produkcji wapna i cementu
  • przemyśle chemicznym - do wytwarzania sody i sody kaustycznej
  • przemyśle metalurgicznymm – jako topnik
  • rolnictwie – jako nawóz
  • przemyśle optycznym – do produkcji pryzmatów polaryzacyjnych (nikoli)
  • przemyśle ceramicznym
  • przemyśle szklarskim
  • zdobnictwie – jako kamień dekoracyjny i ozdobny.
Jest też ceniony i poszukiwany przez kolekcjonerów.