Cyrkonia

Cyrkonia (synonim: djewalit, fianit) - bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nie posiadający swojego wzorca w przyrodzie. Jest to stabilizowana, regularna modyfikacja ZrO2.


Właściwości

  • Wzór chemiczny: typowa cyrkonia Zr O 2 + ok. 10% mol. Y (lub Y2O3) lub ok. 15%mol. CaO - tlenek itru i cyrkonu lub tlenek wapnia i cyrkonu
  • Układ krystalograficzny: regularny
  • Twardość: 8,5
  • Gęstość: 5,6-6,0
  • Barwa: zmienna, zależna od domieszek
  • Współczynnik załamania światła: 2,15-2,18
  • Dwójłomność: brak
  • Dyspersja: 0,058-0,066
  • Fluorescencja: niekiedy pomarańczowa
Zazwyczaj bezbarwna, ale dodatek domieszek może zmienić jej barwę: cer - na pomarańczowoczerwoną, nikiel - na brązową, chrom - na zieloną, kobalt - na niebieską. Po raz pierwszy pojawiła się w handlu w 1973 r. Na dobre opanowała rynek jubilerski w 1976 r., kiedy to otrzymano ją przy wykorzystaniu metody stapiania czaszowego .
  • Specjalną miedzianą czaszę, w której umieszczano sproszkowany baddeleit i kawałki metalicznego cyrkonu (jako topnika) oraz stabilizatora w postaci Y2O3, podgrzewano indukcyjnie w atmosferze utleniającej. W temperaturze 2750°C topił się baddeleyit, a podczas stopniowego schładzania czaszy następowała krystalizacja kryształów.
Przez długi czas uchodziła za najlepszą imitację diamentu, dopóki na rynku nie pojawił się syntetyczny moissanit i diament GE POL. W zależności od rodzaju i ilości użytego stabilizatora wyróżnia się odmiany:
  • CZ - Diconia
  • Cubic Z - Diamonit lub Diamondit
  • Cubic Cyrkonia - Djevalit
  • Cubic Cyrkonia II - Fianit
  • Cubic ZrO2 - Phianit lub Phyanit
  • Cubic ZrO2 lub ZrO - Shelby
  • Dianond -QU - Cyrkonia
Z tych odmian największe zastosowanie ma djevalit (odmiana szwajcarska) oraz fianit (odmiana rosyjska).


Produkcja

Syntetyczna, stabilizowana cyrkonia jest produkowana na szeroką skalę w: Rosji, Szwajcarii, USA.


Zastosowanie
  • Ze względu na właściwości optyczne uchodzi za bardzo dobrą imitację diamentu.
  • Związek ten wykorzystywany jest również w medycynie - stomatologiczne uzupełnienie stałe na bazie tlenku cyrkonu (ZrO2), podbudowy pod napalanie ceramiką.
  • W przemyśle: jako próbnik sondy analizującej ilość tlenu w spalinach (gazy w kominie) ze względu na możliwość pracy w temperaturach dochodzących do 700 stopni Celsjusza.
  • Do mierzenia pH w wysokich temperaturach (na przykład w wodzie w 300°C).